13. Pablo Neruda: Μάτσου Πίτσου

Ψηλώματα του Μάτσου Πίτσου
(απόσπασμα)

IV
Τότε ανέβηκα μόνος της γης τα σκαλοπάτια
μέσ' απ' την άγρια ζούγκλα των σκοτεινών δρυμώνων
ως εσέ Μάτσου Πίτσου.

Πόλη αψηλή από σκαλωτές κοτρόνες,
στο τέλος σπίτι εκείνου που το γήινο
δεν έκρυψε στα κοιμισμένα ρούχα.
Σ' εσέ σαν δυο παράλληλες γραμμές,
του ανθρώπου και της αστραπής το λίκνο
κουνιώνταν σ' έναν άνεμο απ' αγκάθια.

Πέτρινη μάνα, αφρέ του κόνδορα.
Θαλασσόβραχε της ανθρώπινης αυγής.
Φτυάρι χαμένο μες στην πρώτη άμμο.

Αυτό ήτανε το σπίτι, αυτός ο τόπος'
εδώ ανεβήκαν τα χοντρά σπυριά απ' το καλαμπόκι
και ξανακατεβήκαν σαν κόκκινο χαλάζι.
Εδώ το χρυσό νήμα βγήκε από τη βικούνια
να νιώσει τις αγάπες, τα μνήματα, τις μάνες,
το βασιλιά, τις προσευχές, τους πολεμάρχους.

Τα πόδια εδώ τ' ανθρώπου νύχτα ξεκουραστήκαν
δίπλα στ' αετού τα πόδια, στις ψηλές σαρκοφάγες
φωλιές, και μες στη χαραυγή
πάτησαν με τα πόδια του κεραυνού τη σκόρπια αντάρα,
κι αγγίξανε το χώμα και τις πέτρες
ώσπου να τις γνωρίσουν μες στη νύχτα ή στο θάνατο.

Θωρώ τα ρούχα και τα χέρια
του νερού το σινιάλο στην ηχηρή πηγάδα,
το ντουβάρι που απάλυνε τ' άγγιγμα ενός προσώπου
που είδε με τα δικά μου μάτια τις γήινες λάμπες
που με τα δυο μου λάδωσε χέρια τ' αφανισμένα
ξύλα, γιατί τα πάντα: ρούχα, πετσιά, κανάτια,
λόγια, κρασιά, καρβέλια
σωριάστηκαν στη γη.

Κι ο αγέρας μπήκε με λεμονανθού
δάχτυλα πάνω από τους κοιμισμένους:
χιλιάδες χρόνια, μήνες, βδομάδες από αγέρα,
από άνεμο γαλάζιο κι οροσειρά όλο ατσάλι,
που πέρασαν σαν απαλές νεροποντές βημάτων
το ερημικό λημέρι γυαλίζοντας της πέτρας.

XII
Ανέβα, αδέρφι, να γεννηθείς μαζί μου.
Δωσ' μου το χέρι μεσ' απ' τη βαθιά
ζώνη του διάσπαρτου καημού σου.
Δεν θα επιστρέψεις στον πάτο των βράχων.
Δεν θα επιστρέψεις απ' τον υπόγειο χρόνο.
Δεν θα επιστρέψει η βραχνιασμένη φωνή σου.
Δεν θα επιστρέψουν τα τρυπημένα σου μάτια.
... ... ...
(απ' το Οικουμενικό τραγούδι)

Μετάφραση: Ηλίας Ματθαίου

από την Ποίηση Ισπανόφωνης Αμερικής
Εκδόσεις Γνώση, 1987
*
Φωτ: travelculturemag.com
Το Machu Picchu, η "χαμένη πόλη των Ίνκας"
στο Περού, που ανακαλύφθηκε το 1911. Στην
οροσειρά των Άνδεων, σε υψόμετρο 2430 μέτρων.

12. Néstor Latrónico: Μπουένος Άιρες

Άντρες στο Μπουένος Άιρες

Χόρεψα πολλά ταγκό στα σκοτεινά
με τους καλύτερους χορευτές
αστερόσκονη έπεφτε πάνω μου
ανάμεσα σε δελφίνια κολυμπούσα
όλα ήταν σκοτεινά εκτός από τους αναστεναγμούς
το ευτυχισμένο λαχάνιασμα
το καυτό ή φευγαλέο χάδι
τις λέξεις του ταγκό ψιθυρισμένες στ' αφτί
όλα ήταν σκοτεινά εκτός από τα βογγητά
το μεθυσμένο στόμα
το νεύμα που προσκαλεί
τη βιαστική γουλιά που τρέχει από τα χείλη
χόρεψα τους καλύτερους ρυθμούς
σχεδόν κατά το κέφι μου
με όποιον με θέλησε
ή με όποιον θέλησα βουτηγμένος στον ιδρώτα
μέχρι την παράδοση χωρίς να γνωρίζω
από πού είχε έρθει
-τα πάντα δέρμα ζέστη βογγητό-
χόρεψα στο σκοτάδι το καλύτερο ταγκό
-το μοναδικό-
μέχρι να αισθανθώ τη λαχτάρα της μέρας
κι επέστρεψα στο χάραμα
χορεύοντας στη βροχή
μυρίζοντας στα χέρια μου
ένα άρωμα από φρούτα.

Μετάφραση: Ρήγας Κούπα

από την Ανθολογία Ομοερωτικών Ποιημάτων
Η Έλξη των Ομωνύμων
Εκδόσεις: Οδυσσέας, 2005
*
Φωτ: imgkid.com
Μπουένος Άιρες, Αργεντινή: H ιστορική
λεωφόρος "Avenida de Mayo"

11. Ai: Κούβα

Κούβα, 1962

Όταν ο πετεινός πηδάει στο πρεβάζι
κι απλώνει τα κοκκινόχρυσα φτερά του
ξυπνάω νομίζοντας πως είναι ο ήλιος
και φωνάζω τη Χουανίτα, την ακούω ν' απαντάει,
μα μόνο μες στο νου μου.
Ξέρω είναι κιόλας έξω,
σπάζοντας το καλάμι από τη ρίζα του
χρησιμοποιώντας μόνο τα μεγάλα χέρια της.
Παίρνω το μπαλταδάκι και περπατώ μες στα ζαχαροκάλαμα,
ως να τη δω ξαπλωμένη μπρούμυτα μες στη λάσπη.

Χουανίτα, νεκρή έτσι μες στο πρωί.
Υψώνω το μπαλταδάκι
—ό,τι παίρνω από τη γη τής το δίνω πίσω—
και κόβω τα πόδια της.
Σηκώνω το σώμα και το κουβαλάω στο κάρο
όπου φορτώνω τη ζάχαρη και την πουλάω στη «χώρα».
Όποιος γευτεί τη γυναίκα μου στην καραμέλα του, στο γλυκό του
δοκιμάζει κάτι γλυκύτερο απ' αυτό το ζαχαροκάλαμο:
είναι η θλίψη.
Αν πολυφάς, κι άλλο ζητάς,
ποτέ σου δε χορταίνεις.

Μετάφραση: Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ

από το βιβλίο Σύγχρονοι Αμερικανοί ΠοιητέςΕκδόσεις: ύψιλον/βιβλία, 1983
*
Φωτ: tour2cuba.com
Κούβα, η Κοιλάδα των Ζαχαρουργείων - Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO

10. Hart Crane: Νέα Υόρκη - Η γέφυρα του Μπρούκλιν

H γέφυρα του Μπρούκλυν

Πόσα ξημερώματα, παγωμένα απ' το πλάγιασμα στα κύματα
τα φτερά του γλάρου θα βουτούν και ψηλά θα τον πηγαίνουν
σκορπώντας λευκούς κρίκους θορύβου, δημιουργώντας ψηλά
πάνω απ' τα νερά του αλυσοδεμένου κόλπου Ελευθερία.

Μετά μ' αβίαστη στροφή τα μάτια μάς αφήνουν
σαν οπτασίες ταξιδιών στη θάλασσα
σε μια σελίδα με εικόνες που φυλάξαμε
ώσπου ανελκυστήρες μας απορρίξουν απ' τη μέρα μας.

Σκέφτομαι τα σινεμά, τα φανταστικά τεχνάσματα
με κόσμο αμέτρητο να σκύβει στη λαμπρή οθόνη
τεχνάσματα αφανέρωτα που ξαναγίνονται γοργά
πάνω στην ίδια την οθόνη, μπροστά σε άλλα μάτια.

Κι εσύ, αντίκρυ στο λιμάνι με ασημένια βήματα
λες και ο ήλιος από σένα δανείστηκε το βήμα του,
άφησε όμως κάποια κίνηση αξόδευτη μες στο δικό σου βήμα -
Βαστώντας σιωπηλά τη δική σου Ελευθερία!

Απ' τον υπόγειο, την κάμαρα ή τη σοφίτα
κάποιος τρελός ρίχνεται από το στηθαίο σου,
γέρνει εκεί για μια στιγμή με βαρυμένη ανάσα
και πέφτει ίδια μ' αστείο που ηχεί από άφωνο καραβάνι.
... ... ...
Μετάφραση: Γιάννης Λειβαδάς

από την Ανθολογία Αμερικανικής Ποίησης του Εικοστού Αιώνα
Εκδόσεις: Ηριδανός, 2007
*
Φωτ: wirednewyork.com

9: Federico García Lorca: Νέα Υόρκη

Νέα Υόρκη

Γραφείο και καταγγελία
Στον Fernando Vela

Κάτω απ' τους πολλαπλασιασμούς
υπάρχει μια σταγόνα αίμα πάπιας'
κάτω απ' τις διαιρέσεις
υπάρχει μια σταγόνα αίμα ναυτικού'
κάτω απ' τις προστέσεις, ένα ποτάμι από αίμα τρυφερό.
Ένα ποτάμι πούρχεται τραγουδώντας
ανάμεσα απ' τους υπνοθάλαμους των προάστιων,
πού ειν' ασήμι, τσιμέντο ή αύρα
στην ψεύτραν αυγή της Νέας Υόρκης.
Υπάρχουνε τα βουνά. Το ξέρω.
Και οι διόπτρες για τη γνώση.
Το ξέρω. Όμως εγώ δεν ήρθα να δω το θολόν αίμα.
Το αίμα που φέρνει τις μηχανές στους καταράχτες
και το πνέμα στη γλώσσα της κόμπρας.
Όλες τις μέρες σκοτώνονται στη Νέα Υόρκη
τέσσερα εκατομμύρια πάπιες,
πέντε εκατομμύρια γουρούνια,
δυο χιλιάδες περιστέρια για την ευχαρίστηση των ετοιμοθάνατων,
ένα εκατομμύριο αγελάδες,
ένα εκατομμύριο αρνιά
και δυο εκατομμύρια πετεινοί,
που αφήνουν τους ουρανούς κομματιασμένους.
Καλύτερα να κλαις λυγμικά ακονίζοντας το μαχαίρι
ή να σκοτώνεις τα σκυλιά
σε ξέφρενα κυνήγια,
παρά ν' αντιστέκεσαι την αυγή
στις ατέλειωτες αμαξοστοιχίες από γάλα,
στις ατέλειωτες αμαξοστοιχίες από αίμα
και τις αμαξοστοιχίες από τριαντάφυλλα με τα χέρια δεμένα
για τους έμπορους των αρωμάτων.
... ... ...

Απόδοση: Κώστας Ζαρούκας

από το βιβλίο Λόρκα, Σκόρπια Ποιήματα
Εκδόσεις: Μέρμηγκας, 1975
*
Φωτ: www.girltweetsworld.com